نحوه و فرایند ایجاد یک دامپروری

جهت شروع یک پروژه پرورش دام ، در مراحل ابتدائی نیاز به تهیه مکانی مناسب جهت احداث دامداری و سپس اخذ کلیه مجوزهای لازم از سازمانهای ذیربط می باشد که در ذیل به طور مشروح مراحل گوناگون کار بیان گردیده است

زمين

مشخصات زمين مناسب جهت احداث

زميني كه جهت احداث ساختمانها و تأسيسات، توسط متقاضي و برابر ضوابط نظام دامپروري ارائه مي شود، مي تواند به يكي از شكلهاي زير باشد

الف: زمينهاي سنددار

ب: زمينهاي استيجاري

ج: زمينهاي فاقد سند ( به شرط احراز مالكيت)

د: زمينهاي مشاع

ح: زمينهاي اصلاحات ارضي مفروض الرعيه

و: زمينهاي واگذاري از طريق هيأتهاي هفت نفره يا كميسيون مواد 31 يا 32 قانون واگذاري زمينهاي موات

زمينهاي كشت علوفه

در خصوص صدور پروانه تأسيس دامداريهايي كه درآنها نشخواركنندگان يا اسب، پرورش داده و نگهداري مي شوند، متقاضي جهت تأمين علوفه دامداري خود برابر ضوابط نظام دامپروري، بايد داراي يكي از شرايط زير باشد:

الف: مالك زمين كشت علوفه باشد.

ب: مستاجر زمين كشت علوفه باشد.(مدت اجاره حداقل 5 سال)

ج: متصرف بلامعارض زمين كشت علوفه بوده و آن را در اختيار داشته باشد.

د: مالك زمينهاي واگذاري از طريق هيأتهاي هفت نفره يا كميسيون ماده 31 قانون.

ه: با كشتكاران علوفه، قرارداد خريد علوفه تنظيم كرده باشد.

ضوابط فني مورد نياز برای زمين

الف- فواصل

حداقل فاصله محدوده تأسيسات دامداريها و كارخانجات با واحدهاي مشابه و غير مشابه و همچنين با شهر، شهرك و روستا(مناطق مسكوني)، جنگل، رودخانه، دريا و ساير عوارض طبيعي، حريم فرودگاه، جاده، راه آهن، خطوط اصلي انتقال نفت و گاز، شبكه هاي فشار قوي برق و واحدهاي صنعتي (عوارض تأسيساتي)، براساس مفاد مندرج در جدول، فواصل تعيين مي شود.

تبصره1: در مواقع اضطراري و يا ارائه دلايل مستدل، كميسيون مركزي مجاز است، نسبت به كاهش يا افزايش حداقل فواصل مذكور مندرج در جدول فوق الذكر، تصميم لازم را اتخاذ كند.

تبصره2: در خصوص بعضي از انواع كارخانجات و واحدهاي پرورش بعضي از حيوانات كه در جدول فواصل نامي از آنها برده نشده است، براساس توضيحاتي كه در فصول اختصاصي پرورش هر كدام از آنها ذكر شده اقدام مي شود.

ب-عوارض جغرافيايي و اقليمي

1- در حد امكان، محل تأسيسات بايد به گونه اي انتخاب شود، كه جهت وزش باد از سوي مناطق مسكوني به طرف دامداري باشد.
2- محل تأسيسات در مورد حيوانات پوستي غير نشخوار كننده، به خصوص جوندگان، بايد طوري احداث شود كه از نظر عبور و مرور، ساير حيوانات و جوندگان وحشي به داخل تأسيسات جلوگيري به عمل آيد.

3- محل تآسيسات نبايد در مسيلهاي شناخته شده، قرار گيرد.

مجوزها و نحوه دريافت آنها

انواع مجوزها

مجوزهايي كه به عنوان اجازه اشتغال، براي فعاليتهاي مختلف دامداري يا اداره كارخانجات و كارگاهها صادر مي شود، به شرح ذيل است:

الف- موافقت اصولي

مجوزي است كه، قبل از صدور پروانه تأسيس به متقاضيان فعاليتهاي دامداري، مرغداري، كارخانه... در چهارچوب سياستها و ضوابط نظام دامپروري صادر مي گردد.

مدت اعتبار موافقت اصولي 6 ماه است و در موارد ضروري 6 ماه ديگر تمديد مي گردد.

هنگام صدور موافقت اصولي يا پروانه تأسيس و بهره برداري بايستي هر يك از مجوزها به نام يك نفر يا شركت ثبت شده باشد.
در صورتيكه تعدادي از افراد حقيقي درخواست صدور مجوز بنمايد، بايستي قبلاً با ارائه وكالت بلاعرض به نام يكي از سهامداران، زمينه اجراي مقررات مزبور را فراهم آورند.

همچنين فروش و انتقال موافقت اصولي تحت هر شرايطي ممنوع است.

ب- پروانه تأسيس

مجوزي را كه هر متقاضي براي احداث ساختمانها و تأسيسات هر نوع واحد دامداري، كارخانه يا كارگاه، كه داراي ضوابط نظام باشد و بايد دريافت نمايد، پروانه تأسيس مي گويند.

مدت اعتبار پروانه تأسيس 2 سال و با نظر كميسيون صدور پروانه استان به مدت يك سال ديگر قابل تمديد است.
چنانچه پس از پايان تمديد اعتبار پروانه تأسيس عمليات احداث واحد به پايان نرسيده باشد، در صورت ارائه مدارك و دلايل مستند و موجه از طرف متقاضي پروانه تأسيس حداكثر براي مدت يك سال ديگر به صورت اضطراري قابل تمديد است.
صدور پروانه تأسيس بايستي به نام يك نفر يا شركت ثبت شده باشد.

در صورتيكه تعدادي از افراد حقيقي درخواست صدور مجوز بنمايد، بايستي قبلاً با ارائه وكالت بلاعرض به نام يكي از سهامداران، زمينه اجراي مقررات مزبور را فراهم آورند.

فروش و انتقال پروانه تأسيس به غير، با كمتر از 50درصد پيشرفت فيزيكي ساختمانها و تأسيسات ممنوع است و منجر به ابطال پروانه مي شود،و با پيشرفت فيزيكي بيش از 50 درصد، در صورت انتقال كليه اراضي، امكانات، تسهيلات، تعهدات و اختيارات به طور يكجا و با كسب اجازه از كميسيون صدور پروانه استان، بلامانع است.

دارندگان پروانه تأسيس بايد، به محض اتمام ساختمانها و تأسيسات و قبل از بهره برداري، مراتب را به طور ترتيبي به كميسيون صدور پروانه استان اعلام نمايند.

ج- پروانه بهره برداري

مجوزي را كه متقاضيان پس از تأسيس واحد، در موعد مقرر و برابر ضوابط، دريافت مي دارند، پروانه بهره برداري مي نامند.
پس از اعلام خاتمه عمليات از سوي دارنده پروانه تأسيس، كميسيون صدور پروانه استان، موظف است حداكثر ظرف مدت دو هفته زمينه بازديد مشترك كارشناسان دامپروري و دامپزشكي را از تأسيسات مربوط فراهم و در صورتي كه عمليات ساختماني و تأسيساتي مطابق با طرح باشد و مراتب مورد تائيد كارشناسان مربوط قرار گيرد، حداكثر ظرف مدت يك هفته، پروانه بهره برداري صادر كند.

تبصره 1: در صورت ضرورت نوسازي واحد دامپروري در همان پلاك يا مرمت و بهسازي واحد يا توسعه، موضوع پس از طرح در كميسيون استان و كسب نظر موافق كميسيون، مراتب موافقت جهت انجام اموراداري، به صورت كتبي با تعيين زمان لازم حداكثر 6 ماه براي مرتب و بهسازي و 2 سال براي نوسازي يا توسعه واحد به متقاضي اعلام گردد.

تبصره 2: در موارد خاص، صدور كارت شناسايي يا شناسنامه دامداري به منظور تحقق زمانبندي شده نظام دامپروري براي واحدهاي پرورش دام و طيور با تصويب كميسيون مركزي صدور پروانه بلامانع است. در موقع صدور پروانه بهره برداري، پروانه تأسيس از متقاضي پس گرفته باطل و در پرونده نگهداري مي شود.

در پروانه هاي صادره، نكات ذيل بايد مشخص شود:

1- مشخصات واحد

بايد وقوع، چگونگي بهره برداري،ظرفيت، مساحت زمين و مساحت زيربنا، در كليه پروانه ها قيد شود. در خصوص پروانه هاي دامداري، نژاد و تعداد دام موجود نيز، بر حسب مورد ذكر مي گردد.

تبصره1: شيوه بهره برداري براساس جدولهاي تنظيم شده در دستورالعمل تعيين شماره پروانه منضم به((نظام)) مشخص مي شود.

تبصره2: در مورد واحدهاي موجود، محاسبه ظرفيت، براساس مباني ذكر شده در((نظام)) يا در ذيل نقشه هاي تيپ يا الگويي و بر پايه تأسيسات موجود آن واحد مي باشد.

2- مدت اعتبار

مدت اعتبار پروانه و مجوزهاي بهره برداري 5 سال و پس از سپري شدن مهلت اعتبار، در ذيل همان پروانه به مدت 5 سال ديگر قابل تمديد است.

تبصره1: تمديد واحدهائي كه قبلاً پروانه دريافت داشته اند، بر روي فرمهاي جديد با ذكر شماره و تاريخ پروانه قبلي صورت
مي گيرد و در قسمت تمديد نوبت اول، مهر و امضاء خواهد شد. چنانچه در پايان مهلت اعتبار پروانه، هيچ گونه ساختماني احداث نشده يا رفع نواقص و تكميل عمليات صورت نگرفته باشد و دارنده پروانه نتواند عذر موجهي ارائه نمايد، پروانه مربوط پس از طرح در كميسيون، لغو مي شود و مراتب جهت قطع كليه امتيازات به واحد زيربط اعلام مي شود.

متقاضيان بايد در خصوص صدور پروانه به تعهدات زير عمل كنند:

احداث هر نوع تأسيسات و ساختمان اضافه بر طرح و نقشه مصوب، بدون جلب موافقت قبلي مرجع صادر كننده پروانه، از سوي متقاضي ممنوع است. همچنين، استفاده از ساختمانها و تأسيسات و تجهيزات به جز در موارد مربوط، توسعه، فروش و انتقال نيز، بدون كسب اجازه ممنوع مي باشد، در اين خصوص، از متقاضيان تعهدنامه اخذ خواهد شد.

چنانچه مالك زمين بعد از صدور پروانه با كسب اجازه از كميسيون صدور پروانه،واحد خود را به شركت تبديل كند، اين تغيير نام پروانه،حتي قبل از احداث ساختمان دامداري يا كارخانه(در مدت تأسيس)، به نام شركت، بلامانع است.

به شرط ارائه وكالتنامه رسمي 4 ساله غيرقابل عزل، از سوي ساير شركاء تغيير نام پروانه به نام هريك از شركاء نيز بلامانع خواهد بود.

4- كليه مزاياي ناشي از پروانه هاي صادره به صاحبان آنها تعلق دارد و انتقال آن به غير ممنوع است.

5- دامداران، مجاز به پرورش و نگهداري دام، بيش از ظرفيت قيد شده در پروانه نيستند.

6- دامدارن نبايد با دريافت يك پروانه، نسبت به پرورش انواع دام، اقدام كنند.

و- مجوز بهداشتي

مجوزي است كه سازمان دامپزشكي كشور به منظور رعايت مسائل بهداشتي و قرنطينه اي در بهره برداري از كارخانجات و كارگاههاي موضوع اين نظام كه مجوز تأسيس آن را از وزارت صنايع يا ديگر دستگاهها صادر مي نمايند،صادر مي گردد.

مدارك مورد نياز جهت دريافت مجوز

اشخاص حقيقي يا حقوقي كه بخواهند نسبت به دريافت پروانه تأسيس و بهره برداري، دامداري يا كارخانه هاي مرتبط اقدام كنند، بايد مدارك ذيل را ارائه نمايند:

الف- مدارك مربوط به زمين تأسيسات

1- در مورد اراضي داراي سند مالكيت: اصل اسناد مالكيت به همراه يك نسخه فتوكپي ازآنها.

2- در مورد اراضي استيجاري: اجاره نامه رسمي غيرقابل فسخ به مدت حداقل 20 سال، كه بدين منظور تنظيم شده است.

تبصره: در مورد زمينهاي اوقافي مدت و موضوع اجاره براساس نظريه اداره اوقاف محل تعيين مي گردد.

3- در مورد اراضي فاقد سند مالكيت: مستند تصرف و احراز مالكيت، كه به تائيد مديريت جهاد شهرستان يا اداره كل منابع طبيعي استان بنا به مورد رسيده باشد و همچنين، امضا وارائه تعهد رسمي و ثبتي مبني بر اينكه پس از صدور پرانه در صورت اثبات صحت عدم مالكيت، پروانه صادره فوراً لغو مي شود و متقاضي حق اعتراضي ندارد و بايد خسارتهاي وارده را نيز، جبران كند.

4- در مورد اراضي مشاع: گواهي لازم به نام خود، مبني بر تعيين مساحت زمين، از مرجعي كه توسط مديريت جهاد شهرستان معرفي مي شود، همچنين نقشه زمين مورد نظر، جهت ايجاد تأسيسات كه به تائيد و امضاي كليه مالكين زمين و در صورت عدم امكان دسترسي به كليه مالكين، به تصديق عده اي از مالكين آن رسيده باشد.

تبصره1: نظر به اينكه پروانه مورد نظر به نام متقاضي صادر مي شود.بايد افراد نام برده، طي استشهد اراضي مشاع(فرم شماره 5) متعهد شوند كه پس از تقسيم و افراز ملك، زمين ياد شده در تصرف شخصي كه پروانه به نام او صادر خواهد شد، باقي بماند. اين فرم و نقشه مذكور بايد به تصديق شوراي محل وقوع ملك، يا نزديكترين شوراي محل برسد.

تبصره2: در صورتي كه زمين محل احداث تأسيسات، متعلق به چند نفر باشد، به شرطي پروانه به نام يكي از مالكين صادر مي گردد كه وكالتنامه رسمي غيرقابل عزل حداقل- به مدت 5 سال( فرم شماره 4) از ساير مالكيم مبني بر اجازه ايجاد تأسيسات و دريافت پروانه به نام خود ارائه نمايد.

5- در مورد زمينهاي اصلاحات ارضي مفروزالرعيه: گواهي لازم مبني بر مالكيت يا تصرف زمين و بلامعارض بودن آن، و همچنين تائيديه حدود و مشخصات و مساحت زمين از مديريت كشاورزي محل و نيز، نقشه تفكيكي اراضي محل كه زمين مورد نظر جهت احداث تأسيسات در آن مشخص شده باشد.

6- در مورداراضي واگذاري از سوي سازمانهاي كشاورزي يا سازمان جنگلها و مراتع: صورت مجلس واگذاري زمين و همچنين، نقشه و كروكي موردنظر جهت احداث تأسيسات.

ب- مدارک مربوط به زمين کشت علوفه

در مورد واحدهائي كه برابر ضوابط نظام دامپروري احتياج به ارائه اراضي كشت نباتات علوفه اي دارند:

1- گواهي از مديريت كشاورزي محل، مبني بر وجود مقدار كافي آب جهت كشت نباتات علوفه اي يا گواهي امور آب استان، مبني بر بلامانع بودن حفر چاه و تأمين آب مورد نياز كشت نباتات علوفه اي.

2- مدارك مالكيت زمين مورد نياز، اجاره نامه رسمي غير قابل فسخ با ارائه قرارداد رسمي و غيرقابل فسخ كشت علوفه به مدت حداقل 5 سال با كشتكاري كه زمين ايشان از نظر ميزان توليد علوفه و حدود و مشخصات آن به تائيد مديريت كشاورزي محل رسيده باشد.

بديهي است، مجموع تعهدات كشتكار طرف قرارداد، نبايد بيش از قابليت توليد زمين وي باشد. زمان شروع اجاره يا قرارداد خريد علوفه از تاريخ پيش بيني شروع بهره برداري خواهد بود.

تبصره1: در مورد زمينهاي اوقافي مدت اجاره براساس نظريه اداره اوقاف محل تعين مي گردد.

تبصره2: در صورتي كه محل زمين كشت نباتات علوفه اي در مجاورت محل تأسيسات دامداري نباشد، بايد زميني بدين منظور اختصاص داده شود تا از نظر فاصله اشكالي در حمل علوفه از محل كشت به محل دامداري به وجود نيايد. ميزان اين فاصله منوط به نظر كميسيون استاني خواهد بود.

تبصره3: در صورتي كه زمين نباتات علوفه اي در استان ديگري باشد، تائيديه سازمانهاي كشاورزي هر دو استان، الزامي است.

3- در مورد زمينهاي سنددار، فتوكپي نقشه تفكيكي پلاك اصلي كه پلاكهاي فرعي در آن، مشخص و به تائيد مديريت جهاد شهرستان محل رسيده باشد. در مورد اراضي فاقد سند مالكيت، كروكي يا نقشه تقريبي كه محل اراضي مورد نظر بر روي آن مشخص شده باشد و جهتهاي چهارگانه آن با متراژ زمين و ابعاد محدوده، معين شده و به تائيد شوراي محل روستاي وقوع ملك يا نزديكترين شورا و مديريت كشاورزي با حفظ مسئوليت متقاضي رسيده باشد.

طرح توسعه

در مرحله تأسيس اجازه توسعه داده نمي شود دارندگان پروانه بهره برداري،تنها در صورتي اجازه توسعه دارند، كه علاوه بر رعايت كليه شرايط لازم، توانايي مديريت آنها جهت ظرفيتهاي بالاتر مورد تائيد كميسيون صدور پروانه استان قرار گيرد. بديهي است كه توسعه هر واحد بايد متناسب با سياست ها و راهبردهاي اعلام شده توسط معاونت امور دام وزارت جهاد باشد.

تبصره: بديهي است كه توسعه هر واحد حداكثر تا سقف ظرفيتهاي مجاز با رعايت سياستها و راهبردهاي اعلام شده توسط معاونت امور دام مي باشد.

تبديل يا تغيير کاربری مجوز

تبديل، اعم از اينكه بخواهد در نوع دام، نژاد يا شيوه بهره برداري صورت گيرد، با در نظر گرفتن اولويتهاي منطقه اي، در چهارچوب سياستهاي وزارت جهادسازندگي، بلامانع است. در مورد تبديل دامداري از يك نوع به نوع ديگر و نيز تبديل نژاد يا نحوهُ بهره برداري در صورت داشتن كليه شرايط لازم جهت فعاليت جديد، پروانه قبلي باطل و پروانه بهره برداري جديد صادر مي شود.

پس از تشريح کليات مربوط به نحوه و مراحل اخذ مجوزهای لازم جهت احداث مراکز پرورش دام ، در ادامه اختصاصا به تشريح انواع و چگونگی اخذ مجوزهای مربوطه جهت احداث مراکز پرورش و نگهداری گاوهای شيری و پرواری خواهيم پرداخت.